twórcza odwaga

---

---

​Alternatywa? Tutaj właśnie wchodzi moje rozumienie treningu twórczości: ja nie mam ambicji ćwiczenia nauczycielskich trików celujących w zaskakiwanie uczniów, choć uważam, że to samo w sobie fajna i przyjemna umiejętność. Wierzę, że rozwijana w sobie kreatywność może pomóc nam zarówno zawodowo jak i prywatnie w podnoszeniu jakości swojego życia, bardziej efektywnym rozwiązywaniu problemów, głębszym zrozumieniu siebie i innych.

Na treningu walczę z trzema mitami:

Mit 1: Tylko niektórzy ludzie są kreatywni. 

Jest to jeden z najbardziej niebezpiecznych mitów dotyczących kreatywności. Czasem zdarza nam się widzieć podział ludzi na tych „kreatywnych”: artystów, muzyków, pisarzy w jednym worku i tych „niekreatywnych” (m.in. nauczycieli) w drugim worku. Nie ma to jednak sensu. Jeżeli zdefiniujemy kreatywność jako akt powołania do życia czegoś, czego nie było wcześniej, nie ma znaczenia, o jakiej sferze życia mówimy. Kreatywny pomysł może dotyczyć sztuki, inżynierii, sadzenia roślin, organizacji własnej szafy.

---

---

Kreatywność jest zróżnicowana.

Każdy jest kreatywny, każdy inaczej. Kreatywność ma wiele smaków. Do każdego problemu można podejść na wiele sposobów.

Nie ma kreatywności idealnej. 

Innymi słowy: nie ma odmiany kreatywności  lepszej niż inne. W zależności od sytuacji różne typy sprawdzają się lepiej lub gorzej.

I jeszcze kilka słów o pułapkach:

Narracja na swój temat. 
Każdy człowiek żyje z pewną stworzoną  na swój własny temat narracją. Jak ją rozpoznać? Jak uzupełnisz zdania:

• Jestem…
• Umiem…
• Nie mogę…
• Nie umiem…
• Ja zawsze…
• Ja nigdy…

​

Ten wpis przyszedł mi do głowy po tym, jak jedna z uczestniczek treningu kreatywności wypowiedziała swoją refleksję na temat tego, że spodziewała się po takim spotkaniu ćwiczeń typu: masz nożyczki, włóczkę i 5 słów – wymyśl ćwiczenie dla konkretnej grupy wiekowej.

To pokazało mi, że hasło treninig kreatywności nauczyciela można rozumieć na bardzo wiele sposobów, z których każdy jest ok, ale nie każdy jest mój. Co jest więc moim zrozumieniem tego (nazwijmy to) szkolenia?

Kreatywność / twórczość to domena wszystkich ludzi, wszystkich nauczycieli, u wielu z nas jednak uśpiona w rutynie i strachu przed zmianą albo strachu przed oceną. Pędząc przez życie zaczynamy automatycznie przetwarzać świat, skracać swój trud i rutynowo rozwiązywać swoje problemy, zarówno w klasie, w szkole jak i w domu. Życie zaczyna się robić czarno-białe, automatyczne, uproszczone.

---

---

Mit 2: Tylko pewne czynności są kreatywne.  

Ten mit oznacza, że tylko te pomysły, które są rewolucyjne czy radykalne, mogą być kreatywne. Czyli, że kreatywność oznacza łamanie zasad. Ale kreatywność może być rewolucyjna lub ewolucyjna.

Mit 3: Pomysł kreatywny to pomysł ważny i skomplikowany. 

Tak zdefiniowana kreatywność nie ma szans na zaistnienie w życiu większości z nas. Kreatywny pomysł to taki, który zarówno w dużych jak i bardzo małych sprawach tworzy nową jakość. A więc może chodzić o wprowadzenie zupełnie nowej struktury w szkole, w której pracujesz. Ale może też być to nowy system robienia zakupów w Twoim domu.

Co proponuję w zamian? 

Wszyscy ludzie są kreatywni. 

Każdy niezależnie od wieku jest kreatywny. Źródłem kreatywności może być praca indywidualna albo w grupie, praca w małej lub dużej organizacji. Pomysłów może być dużo albo mało, mogą być ewolucyjne lub rewolucyjne, proste lub skomplikowane.

---

Ta narracja może być prawdziwa albo nieprawdziwa. Pomaga nam w życiu ale może też bardzo przeszkadzać naszej kreatywności.  Powoduje obudzenie się wewnętrznego krytyka za każdym razem, gdy chcemy zrobić coś nowego. Jak sobie z tym radzić? Wypróbuj ćwiczenie „ABCD Oporu”. Bazuje na książce “Learned Optimism” Martina Saligmana:

• Pomyśl o czymś, co pragniesz zrobić, ale masz wątpliwości  (może to być np. rozpoczęcie własnej działalności, wejście w nowy  związek, wyjście ze starego związku, ugotowanie posiłku, lub cokolwiek innego – nowego).   
• Niech Twój partner znajdzie 10 powodów, dla których to się nigdy nie uda. To zapewne będą powody, które sam byś wymyślił.
• Teraz Twoje zadanie: musisz rozpocząć dyskusję i obalić te wszystkie powody.

 
Obawa przed oceną innych / Obawa przed popełnieniem błędu. 

Techniki kreatywności nie są trudne do zrozumienia ale trudne je czasem wprowadzić i zastosować. Dlaczego? Wplecione są w nie w naturalny sposób: ryzyko, niepowodzenie, popełnienie błędu. A te z kolei są ciosem dla naszej samooceny.

Jasnym jest, że upadek jest częścią kreatywności. Ale popełniać błędy i upadać trzeba inteligentnie.  Upadanie i mylenie się jest samo w sobie procesem uczenia się, które nie powinno mieć wspólnego z samooceną. Dlatego mylmy się, róbmy prototypy pomysłów, testujmy je, myślmy się, zmieniajmy, myślmy o procesie, zmieniajmy go znów, eksperymentuj, ucz się.
 
Einstein powiedział “Geniusz popełnia wszelkie możliwe błędy w najkrótszym możliwym czasie”.  Błędy są nieprawdopodobnie ważne. I teoretycznie jako nauczyciele zdajemy sobie z tego sprawę ale... we własnym wydaniu już nie tak łatwo to zaakceptować :) ​​​